سیره معصومین، به ویژه روایات مستند از ایشان از جمله منابع مورد استفاده در بررسی تاریخ اندیشه اسلامی است. آغاز خلافت بنی امیه و تبدیل خلافت به سلطنت از حساس ترین دوره های مؤثر بر اندیشه سیاسی اسلام است. در آن ایام امامان شیعی، بنا بر وظیفه الهی در جهت حفظ و احیای اندیشه اسلامی در برابر انحرافات اموی اقدامات خاصی انجام دادند. یکی از انحرافاتی که در زمان امام سجاد(ع) به اوج خود رسید، تحریف مسئله نبوت و رهبری بود. امام سجاد(ع) در برابرانحرافات فکری – سیاسی جامعه اموی، اقدام به فعالیت های علمی و فرهنگی کرد تا بدون برانگیختن حساسیت دستگاه اموی با آنها مقابله کند. این نوشتار بر آن است تا جهت گیری امام سجاد(ع) در حساس ترین دوره تاریخ اسلام را بر اساس «صحیفه سجادیه» مورد بررسی قرار دهد. در این نوشتار با استفاده از تحلیل محتوایی صحیفه سجادیه، مسئله نبوت به عنوان یکی از ابعاد سیاسی- اعتقادی در صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفته است، تا از این طریق مقدار تأثیرگذاری اندیشه امام سجاد(ع) بر جامعه اسلامی عصر اموی و راهبرد ایشان در جهت حفظ مفهوم و جایگاه نبوت نشان داده شود. امام سجاد(ع) با بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر خویش، با بهره گیری از روش دعا به بیان اعتقادات مذهبی و اصول دین بالاخص مسئله نبوت و بعثت پرداخت. ایشان با باز تعریف مسئله نبوت و تبیین و تثبیت جایگاه آن، به معرفی ویژگی‌ها و امتیازات نبوت و پیوند آن امامت پرداخت.
)