سیره / سیره پژوهی به مثابه یک مساله اصلاح شدبه : سیره / سیره پژوهی و تنگنای کارآمدی در دنیای امروز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

ضرورت الگوگیری از سیره پیشوایان، ‌به عنوان بهترین سبک زندگی،‌ در دهه های اخیر،‌ بویژه به اقتضای نیاز حکومت دینی، به‌شدت موردٰاستقبال قرارگرفته و به دنبال‌آن، نهادها ومراکز زیادی برای آن اختصاص یافتند، اما به رغم همه تلاش های صورت گرفته و استقبال روز افزونی که فضای عمومی جامعه نسبت به آیین‌ها و مناسک‌مذهبی، به عنوان مظاهر دینداری از خود نشان داده، اصل سیره و سیره‌پژوهی به دلایلی نتوانست از اعتبار و اعتنای قابل دفاعی برخوردار گردد و به بیان دیگر،‌هزینه- درآمد‌نابرابری را تجربه کرده است، از جمله خالی بودن پژوهش ها از نوآوری های نظریه محور و متناسب با دغدغه ها/ نیازهای زمانه و دیگر دور بودن آنها از ادبیات علمی،‌ روزآمد و معطوف به عقل فرهنگی است که ناخواسته آن را با چالش‌کارآمدی مواجه ساخت. مقاله با طرح این پرسش محوری که چرا سیره/سیره پژوهی کمتر در حیات فردی و اجتماعی جامعه شیعی ایران، به ویژه نسل جدید حضور موثر/مشهود دارد؟ می کوشد به روش تحلیلی انتقادی آن را مورد بررسی و تبیین قرار داده و راهکاری برای اثربخشی آن بیابد، با این فرضیه که علت بنیادین ناکارآمدی مطالعات سیره ای، عقب افتادگی آنها از تغییرات شتاب زای دنیای امروز یا عدم تناسب آنها با تحول خواهی است و رهایی از این وضعیت،‌ شناخت هر چه بیشتر زمانه و اقتضاءهای آن و بالتبع ارائه پاسخ های متناسب با آن است. گر چه در باره سیره و چیستی آن و حتی اهمیت آن نوشته هایی وجود دارد،‌ اما از زاویه مورد نظر نوشتار، ‌کمتر پژوهشی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها