قیام زید بن علی از دیرباز مورد توجه پژوهش‌گران بوده و برای این قیام علل و انگیزه‌های مختلفی برشمرده‌اند. این قیام را می‌توان تحت عنوان جنبش‌های «دگرگون ساز» نام‌گذاری کرد؛ اما چرا جنبش دگرگون‌ساز زید، ماهیتی اصلاحی دارد؟ فرضیه پژوهش این است که ماهیت اصلاحی خیزش زید بن علی، ریشه در آموزه امربهمعروف ونهی‌ازمنکر و نتایج مترتب بر قیام برای انجام این آموزه دارد. در این پژوهش به روش توصیفی ـــ تحلیلی، با مفهوم شناسی انقلاب و قیام، نسبت آن با اصلاح اسلامی بررسی، و مفهوم اصلاح اسلامی در قیام زید بن علی، در چارچوب آموزه اسلامی امر به معروف و نهی‌ازمنکر تبیین شده است. از این منظر نتیجه پژوهش آن شد که قیام زید، شورشی زودگذر نبود؛ بلکه اصلاحی دگرگون ساز بر شالوده آموزه اصلاح‌طلبانه امربهمعروف و نهی‌ازمنکر بود. این قیام اثرات بلندمدتی برجای گذاشت که از جمله مبنای نظری و اعتقادی فرقه زیدیه و قیام‌گران بعدی را فراهم ساخت.
)