دانشیار علوم سیاسی و عضو هیات علمی گروه دروس عمومی و معارف اسلامی دانشگاه هنر اصفهان
چکیده
با اهتمام به کشورگشایی و توسعه قلمرو جغرافیایی در پی رحلت پیامبراکرم(ص)، عدلمداری به عنوان هدف اصلی حرکت انسانساز اسلام، به محاق فراموشی سپرده شد. هرچند قیام معطوف به احیای این هدف والا، توسط اباعبداللهالحسین(ع)، تکانهای سخت بر اذهان خفته مسلمین وارد ساخت؛ اما جریان انحرافی پس از رحلت رسول الله(ص)، آن قدر عمیق گشته بود که ضرورت تداوم این تلاشهای مستمر، در راستای تبیین هدف بلند انقلاب نبوی را دو چندان نموده بود، تا مبادا آرمانشهر موعود در تعالیم نبی اکرم(ص)، شکل آرمانی و خیالی به خود گرفته و در نتیجه، تحققناپذیر جلوهگر شود.
این پژوهش میکوشد تا این سوال که «مشی به ظاهر متفاوت و معطوف به مدارای امام سجاد(ع) نسبت به پدر شهید خود، در قبال اوضاع سیاسی ـــ اجتماعی و نیز نحوه عملکرد ایشان در جهاد تبیین آموزههای اسلامی، چگونه توانست در صیانت از آرمانشهر نبوی موثر واقع شود؟» را پاسخ دهد. نتیجه این پژوهش نشان داد، حضرتش با اتخاذ شیوهای دو سویه، بر آن شد تا از یک طرف با برانگیختن احساسات مدعیان مسلمانی، آنان را به عظمت فاجعه انحراف از مسیر مکتب نبوی آشنا سازد؛ از طرف دیگر، آن حضرت با اقدامات جهادگونه خود، به منظور تبیین آموزههای ناب اسلامی، مانع از آن گردد که آرمانشهر موعود در تعالیم نبی اکرم(ص)، شکل آرمانی و خیالی پیدا کند و در نتیجه، غیر واقعی قلمداد شود.