بررسی و نقد تطبیقی روایت‌های ابن‌سعد در الطبقات الکبری با سایر منابع متقدم (مطالعه موردی فاطمه(س) پس از پیامبر(ص))

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

2 استادیار دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تاریخ تشیع، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

گزارش وقایع زندگانی حضرت فاطمه(س) پس از رحلت پیامبر بسیار اختلافی است. یکی از قدیمی‌ترین آثار در این‌باره الطبقات الکبری ابن‌سعد است که مهم‌ترین اثر در باب زنان صحابی به شمار می‌آید. پژوهش پیش‌رو که به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته در پی یافتن دیدگاه‌ها و گرایش‌های عقیدتی ابن‌سعد است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ابن‌سعد با پایبندی بر اصولی همچون عدالت صحابه، عدم بیان اختلافات صحابه و ضرورت تفضیل شیخین، در بیان آنچه در تضاد با باورهای کلامی وی بوده به جرح و تعدیل روایات پرداخته است. او از طرح مباحث اختلاف‌انگیز، به ویژه اخبار مربوط به جانشینی پیامبر(ص) و مسائلی که منجر به بیماری و رحلت فاطمه(س) شد، خودداری کرده است. وی در ماجرای فدک، ابوبکر را محق و پیرو شیوه رسول خدا(ص) نمایانده، با طرح روایات ضعیف اصالت خبر نارضایتی فاطمه(س) از خلفای وقت و دفن مخفیانه او در اعتراض به عملکرد آنان را تضعیف کرده است.

کلیدواژه‌ها